भूक लागण्यासाठी घरगुती उपाय : आपले शरीर हे एका यंत्रासारखे आहे, ज्याला चालवण्यासाठी उर्जेची गरज असते आणि ही ऊर्जा आपल्याला अन्नातून व खाण्यापिण्यातून मिळत असते. शरीराला योग्य ऊर्जा मिळाली नाही तर अनेक आजार होऊ शकतात. त्यामुळे योग्य वेळी योग्य प्रमाणात अन्न घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. पण अनेकांना भूक न लागण्याची समस्या असते, ज्यामुळे शरीराला योग्य ऊर्जा मिळत नाही. आजच्या या लेखात आपण भूक न लागण्याची कारणे व भूक लागण्यासाठी घरगुती उपाय जाणून घेणार आहोत.
भूक न लागण्याची कारणे
पोट खराब झाल्यामुळे किंवा पचनसंस्थेमध्ये अडथळा आल्याने भूक न लागण्याची समस्या उद्भवू शकते. खाण्याच्या अनियमित सवयींमुळे वायू, पित्त आणि कफ दूषित होतात, त्यामुळे अपचन, वाताचे विकार, पित्त आदी तक्रारी होतात. भूक थांबते. शरीलाला ऊर्जा मिळणे बंद होते. तोंडाची चव जाते. पोटात जडपणा जाणवतो. पोट बिघडल्यामुळे शरीराची संपूर्ण यंत्रणा बिघडते.
याशिवाय, जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला बद्धकोष्ठतेची तक्रार असते आणि बद्धकोष्ठता दीर्घकाळ राहते, तेव्हा आतड्यांमध्ये जमा झालेला मल सुकतो, त्यामुळे पचनसंस्थेत अडथळा निर्माण होतो आणि पचन व्यवस्थित न झाल्याने भूक कमी होते. अति काळजी, भीती, राग, अस्वस्थता यामुळेही भूक संपते. या आजारात रुग्णाला जेवण आवडत नाही. जर रुग्णाला खाण्याची सक्ती केली तर त्याला ते अन्न अस्वच्छ वाटते.
भूक न लागणे कशामुळे होते?
भूक न लागण्याचा अनुभव विविध कारणांमुळे कोणालाही येऊ शकतो. लोकांना खाण्याची इच्छा कमी होऊ शकते, अन्नामध्ये रस कमी होऊ शकतो किंवा खाण्याच्या विचाराने मळमळ होऊ शकते.
भूक न लागल्याने शरीरासाठी आवश्यक असणारी ऊर्जा न मिळाल्याने वजन कमी होऊ शकते आणि थकवा जाणवू शकतो.
भूक न लागण्याची कारणे आणि इतर लक्षणे:
भूक न लागणे शारीरिक किंवा मानसिक असू शकते. संसर्ग किंवा पाचक समस्यांसारख्या कारणांमुळे हे बऱ्याचदा तात्पुरते असते, अशा परिस्थितीत जेव्हा एखादी व्यक्ती बरी होते तेव्हा भूक परत येते.
काही लोक दीर्घकालीन वैद्यकीय स्थितीत असतात. त्यामुळे देखील त्यांची भूक जाऊ शकते, उदाहरणार्थ, कर्करोगासारख्या गंभीर आजाराच्या शेवटच्या टप्प्यात अशी परिस्थिति उद्भवू शकते, ज्याला डॉक्टर कॅशेक्सिया म्हणतात.
सामान्य कारणे:
सामान्य व्हायरल किंवा बॅक्टेरियाचे संक्रमण, जसे की फ्लू किंवा गॅस्ट्रोएन्टेरिटिस, बहुतेकदा भूक न लागण्यासाठी जबाबदार असतात. एखाद्या व्यक्तीची भूक सामान्यतः जेव्हा ती व्यक्ती बरी होऊ लागते तेव्हा परत येते.
भूक न लागण्याच्या सामान्य अल्पकालीन कारणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
• सर्दी
• फ्लू
• श्वसन संक्रमण
• बॅक्टेरिया किंवा व्हायरल इन्फेक्शन
• बद्धकोष्ठता
• अस्वस्थ पोट
• पचन समस्या
• अॅसिडिटी
• अन्नातून विषबाधा (Food Poisoning)
• गर्भावस्था
• ऍलर्जी
• हार्मोनल असंतुलन
• औषधांचे दुष्परिणाम
• अल्कोहोल किंवा मादक पदार्थांचा वापर
• ज्या लोकांच्या तोंडात वेदना होतात, जसे की फोड येणे, त्यांना खाणे कठीण झाल्यास भूक कमी होऊ शकते.
वैद्यकीय परिस्थिती:
दीर्घकालीन वैद्यकीय स्थितींमुळे भूक कमी होऊ शकते जे कारणांवर अवलंबून बदलू शकतात. भूक न लागणे रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होणे, अस्वस्थ वाटणे आणि पोट खराब होणे याशी संबंधित असू शकते.
भूक न लागणाऱ्या वैद्यकीय परिस्थितींमध्ये हे समाविष्ट आहे:
• Addison Disease म्हणून ओळखली जाणारी हार्मोनल स्थिती
• दमा
• मधुमेह
• यकृत किंवा किडनी संबंधी रोग
• रक्तातील उच्च कॅल्शियम पातळी
• एचआयव्ही आणि एड्स
• Heart Failure
• औषधांचा दुष्परिणाम
जर तुमची नुकतीच मोठी शस्त्रक्रिया झाली असेल, तर ऑपरेशननंतर तुमची भूक कमी होऊ शकते. ही भावना अंशतः ऍनेस्थेसियाच्या औषधांशी संबंधित असू शकते.
मानसिक कारणे:
मानसशास्त्रीय घटक आणि मानसिक आरोग्य स्थिती यांचा एखाद्या व्यक्तीच्या भूकेवर लक्षणीय परिणाम होऊ शकतो.
यामध्ये हे समाविष्ट असू शकते:
• नैराश्य
• चिंता
• पॅनीक अटॅक
• ताणतणाव
• दु:ख
वृद्ध प्रौढांमध्ये भूक न लागणे देखील अधिक सामान्य असू शकते. हे औषधांचा वाढता वापर आणि वयानुसार शरीरात होणारे बदल यामुळे होऊ शकते.
भूक न लागणे किंवा अनपेक्षित वजन कमी होणे हे काही वेळा स्वादुपिंड, अंडाशय किंवा पोटाचा कर्करोग यांसारख्या विशिष्ट कर्करोगाचे लक्षण असू शकते.
भूक न लागण्याबरोबरच, आपणास खालील लक्षणे दिसू शकतात:
• पोटदुखी
• छातीत जळजळ
• पटकन पोट पूर्ण भरल्यासारखे वाटणे
• त्वचा किंवा डोळे पिवळे होणे
• विष्ठेसोबत रक्त येणे
आपल्याला यापैकी कोणतीही लक्षणे आढळल्यास, त्यांनी डॉक्टरांना भेटावे जे परिस्थितीचे मूळ कारण शोधण्यात सक्षम असतील.
भूक लागण्यासाठी घरगुती उपाय :
• सकाळी रिकाम्यापोटी सुंठ व मिरे यांचे चूर्ण घ्यावे.
• दुपारी व रात्री जेवणापूर्वी आल्याचा छोटा तुकडा व सैंधव मीठ घालून ते चघळत राहावे.
• जेवणानंतर ताजे ताक प्यावे त्यात जिरे व मिरेकूट टाकावी.
• रात्री त्रिफळा चूर्ण घ्यावे.
• आले, लसूण, पुदिना यांची चटणी खावी ज्याने तोंडाला चव येते आणि जेवण पचण्यासही मदत होते.
• सफरचंद खावे, ज्याने भूक लागते व रक्त शुद्ध होते.
• आहार चांगला घ्यावा.
• ताज्या पालेभाज्या, रसाळ फळ खावी.
• दर सहा महिन्यांनी जंताची गोळी घ्यावी.
भूक वाढवण्यासाठी व्यायाम :
भूक वाढवण्यासाठी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे रोजचा व्यायाम आणि शिस्तबद्ध जीवनशैली. भूक वाढवण्यासाठी तीन प्रकारचे व्यायाम खूप फायदेशीर आहेत. ज्यामध्ये शशांकासन, चिन्मय मुद्रा, बद्ध कोणासन यांचा समावेश आहे. हे व्यायाम कसे करायचे याचे अनेक व्हिडिओ तुम्हाला YouTube वर मिळतील.
याशिवाय पचनशक्ती मजबूत करण्यासाठी आणि भूक वाढवण्यासाठी योगासने करावीत. दररोज सूर्यनमस्कार, कपालभाती प्राणायाम, पश्चिमोत्तानासन आणि पवनमुक्तासन करण्याचा प्रयत्न करा.
तर मित्रहो या लेखाद्वारे आम्ही आपल्यासोबत भूक लागण्यासाठी घरगुती उपाय सोबत भूक न लागण्याची कारणे कोणती आहेत याविषयी ची माहिती जाणून घेतली. आशा आहे आपणास ही माहिती उपयोगी ठरली असेल. How to increase your Appetite या महितील इटरांसोबत देखील शेअर करा. धन्यवाद